گزارش ماهانه سازمان بین المللی انرژی - ماه آگوست 2022

این گزارش شامل شامل آمار دقیق و توضیحاتی در مورد عرضه، تقاضا، موجودی انبارها، قیمت‌ها و فعالیت‌های پالایشی نفت و همچنین تجارت نفت برای آژانس بین‌المللی انرژی و کشورهای منتخب غیر عضو است.

بررسی محرک‌های این ماه نفت

افزایش میزان استفاده از ذخایر نفت برای تولید برق باعث افزایش تقاضا می شود. این در حالی است که میزان استفاده از گاز برای تولید برق به شدت کاهش یافته و جای خود را به نفت داده است. در این گزارش، ما برآوردهای خود را برای رشد تقاضای جهانی در سال 2022 از 380 هزار بشکه در روز به 2.1 میلیون بشکه در روز افزایش دادیم. مقدار سوددهی نیز ضعف نسبی در سایر بخش‌ها و کاهش رشد را از 5.1 میلیون بشکه در روز در ابتدای سال به کمتر از 100 هزار بشکه در روز در سه ماهه چهارم سال 2022 پوشش می‌دهد. در همین حال، اکنون تقاضای جهانی نفت در سال 2022 به 99.7 میلیون بشکه در روز و در سال 2023 به 101.8 میلیون بشکه در روز پیش بینی می شود.

عرضه جهانی نفت در ماه ژوئیه پس از فروکش کردن سختگیری‌ها در قبال قرنطینه‌ها به 100.5 بشکه در روز رسید، زیرا سرعت تعمیرات سکوهای نفتی در دریای شمال، کانادا و قزاقستان کاهش یافت. اوپک پلاس میزان تولید کل نفت را 530 هزار بشکه در روز در راستای اهداف خود افزایش داد و اعضای غیرعضو اوپک پلاس نیز میران تولیدات خود را 870 هزار بشکه در روز افزایش دادند. عرضه جهانی نفت قرار است تا پایان سال 1 میلیون بشکه در روز افزایش یابد. در این گزارش، پیش‌بینی ها برای تولید نفت روسیه تغییر کرده است، اما چشم‌انداز تولید در آمریکای شمالی همچنان کاهشی است.

توان عملیاتی پالایشگاه‌ها در ماه ژوئیه 1.1 میلیون بشکه در روز افزایش یافت و در این ماه برای افزایش 350 هزار بشکه‌ای در روز تعیین شده است. در صورت تحقق این امر، کارکرد به بالاترین سطح خود از ژانویه 2020 خواهد رسید. این افزایش بیش از تقاضای محصولات پالایش شده بود، که باعث ایجاد شکاف در مارجین‌های پالایشگاهی شد. چراکه آن‌ها پایین تر از بالاترین رکورد تاریخ در ژوئن قرار گرفتند. میزان تولید جهانی نفت در پالایشگاه‌ها اکنون در مسیر افزایش 2.6 میلیون بشکه در روز در سال 2022 و 1.3 میلیون بشکه در روز در سال آینده قرار دارد.

میزان ذخایر نفت در جهان

صادرات نفت روسیه در ماه ژوئیه 115 هزار بشکه در روز کاهش یافت و از حدود 8 میلیون بشکه در روز در ابتدای سال به 7.4 میلیون بشکه در روز رسید. جریان ورودی نفت و فرآورده‌های نفتی به ایالات متحده، بریتانیا، اتحادیه اروپا، ژاپن و کره از زمان شروع جنگ در اوکراین تقریباً 2.2 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است، که دو سوم آن به بازارهای دیگر (به ویژه آسیا) تغییر مسیر داده است. درآمدهای حاصل از صادرات نفت از 21 میلیارد دلار در ژوئن به 19 میلیارد دلار در ژوئیه کاهش یافت که هم به دلیل کاهش حجم و هم کاهش قیمت نفت بوده است.

ذخایر جهانی مشاهده شده در ماه ژوئن به میزان 5 میلیون بشکه کاهش یافت که کاهش در ذخایر کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) و کشورهای غیرعضو این سازمان تا حدی با افزایش صادرات نفت از طریق آب‌های آزاد (توسط نفتکش‌ها) جبران شد. کل ذخایر کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی با 6.2 میلیون بشکه افزایش به 2681 میلیون بشکه رسید. با این حال، هنوز 292.1 میلیون بشکه کمتر از میانگین پنج ساله است. سهام دولتی عرضه شده به بازار در ماه ژوئن به 33.8 میلیون بشکه رسید که بزرگترین کاهش از ماه مارس است.

قیمت‌های آتی نفت خام حدود 30 دلار در هر بشکه از زمان اوج‌گیری قیمت ها در ژوئن سقوط کرده است، زیرا بدتر شدن چشم‌اندازهای اقتصادی و رشد تقاضای نفت بر احساسات مصرف کننده تأثیر گذاشته است. در زمان نگارش این مقاله، نفت برنت حدود 97 دلار در هر بشکه و نفت وست تگزاس اینترمدیت (WTI) در محدوده 92 دلار در هر بشکه معامله شد. قیمت‌های آتی ثابت‌تر، عقب‌نشینی را در منحنی آتی به همراه حق بیمه‌های فیزیکی سریع کاهش داد.

همانطور که گفته شد افزایش عرضه نفت و تشدید نگرانی ها در مورد چشم انداز بد اقتصادی، قیمت ها را حدود 30 دلار در هر بشکه نسبت به اوج خود در ژوئن کاهش داده است. برای قیمت محصولات و مارجین های پالایشگاهی، این سقوط حتی تندتر بوده است، زیرا افزایش شدید فعالیت در پالایشگاه های نفتی با تقاضای بی‌رقیب در فصل تابستان نیمکره شمالی هم‌راستا بود. در زمان نگارش این مقاله، معاملات آتی برنت حدود 97 دلار در هر بشکه بود در حالی که معاملات آتی WTI با قیمت 92 دلار در هر بشکه معامله می شد.

در عین حال، قیمت گاز طبیعی و برق به رکوردهای جدیدی رسیده است و انگیزه تغییر گاز به نفت را برای تولید برق در برخی کشورها فراهم کرده است. با توجه به اینکه چندین منطقه موج گرمای شدید را تجربه می‌کنند، آخرین داده‌ها فرایند افزایش سوختن نفت در تولید برق، به‌ویژه در اروپا و خاورمیانه و همچنین در سراسر آسیا را تایید می‌کند. تغییر استفاده از نفت به جای گاز برای تولید برق در اروپا در حال انجام است.

در این گزارش، ما پیش‌بینی خود را برای افزایش تقاضای جهانی نفت برای باقی‌مانده سال تجدیدنظر کرده‌ایم، اما با این وجود انتظار می‌رود رشد از 5.1 میلیون بشکه در روز در سه ماهه اول سال 2022 به 4.7 میلیون بشکه در روز در سه ماهه چهارم کاهش یابد. تقاضای جهانی نفت اکنون با 2.1 میلیون بشکه در روز در سال 2022 افزایش می یابد و به 99.7 میلیون بشکه در روز رسیده است و در سال آینده نیز 2.1 میلیون بشکه در روز افزایش می یابد، زمانی که از سطح قبل از کووید 101.8 بشکه در روز فراتر می رود.

چشم انداز بازارهای نفت

چشم انداز عرضه جهانی نفت  با کاهش محدودتر عرضه روسیه نسبت به پیش بینی قبلی به سمت بالا بازنگری شده است. در حالی که صادرات نفت خام و فرآورده های نفتی روسیه به اروپا، ایالات متحده، ژاپن و کره از آغاز جنگ تقریباً 2.2 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است، تغییر مسیر جریان ها به هند، چین، ترکیه و سایرین، همراه با افزایش فصلی تقاضای داخلی روسیه، ضررهای بالادستی را کاهش داده است.

تا ماه ژوئیه، تولید نفت روسیه تنها 310 هزار بشکه در روز کمتر از سطح قبل از جنگ بود، در حالی که کل صادرات نفت تنها 580 هزار بشکه در روز کاهش یافت. تحریم اتحادیه اروپا بر واردات نفت خام و محصولات روسیه که در فوریه 2023 اجرایی شد، انتظار می‌رود که منجر به کاهش بیشتر شود، زیرا حدود 2.3 میلیون بشکه از محصولات نفتی در روز باید خریداران جدیدی پیدا کنند.

در یک حرکت نمادین، اوپک پلاس در اوایل آگوست موافقت کرد که هدف عرضه خود را برای ماه سپتامبر تنها 100 هزار بشکه در روز افزایش دهد که به میزان قابل توجهی کمتر از افزایش برنامه‌ریزی شده در ماه ژوئیه و آگوست به میزان 648 هزار بشکه در روز بود. این گروه خاطرنشان کرد که ظرفیت اضافی «به شدت محدود» باید با «احتیاط زیادی در پاسخ به اختلالات شدید عرضه» استفاده شود، که نشان می‌دهد افزایش قابل توجه بیشتر تولید اوپک پلاس در ماه‌های آینده بعید است.

با این حال، میزان تولید در موجودی‌های جهانی در حال حاضر در حدود 900 هزار بشکه در روز در بقیه سال جاری و 500 هزار بشکه در روز در نیمه اول سال 2023 پیش‌بینی می‌شود. انتشار ذخایر اضطراری اضافی حداقل تا ماه اکتبر تسکین بیشتری را فراهم خواهد کرد. تا پایان ژوئن، حدود 150 میلیون بشکه از حجم تعهد شده از طریق اقدامات جمعی آژانس بین المللی انرژی (IEA) و فروش SPR منفرداین سازمان  هنوز راه خود را به بازار پیدا نکرده بود. با توجه به اینکه سهام صنعتی کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) هنوز حدود 290 میلیون کمتر از میانگین پنج ساله خود است، چنین ساخت‌هایی می‌تواند به کاهش تنش‌های بازار کمک کند. اما با توجه به اینکه عرضه به طور فزاینده‌ای در معرض خطر اختلال است، نمی توان افزایش قیمت دیگری را منتفی دانست.