افراد نزدیک به پوتین چه کسانی هستند؟

ولادیمیر پوتین اخیرا از تصمیمات انفرادی خودداری کرده و سعی دارد کمی همانهنگ‌تر پیش برود. او ارتش روسیه را وارد یک جنگ پرخطری کرده است که اقتصاد کشورش را بشدت تهدید می‌کند.

او دیگر مانند اخیر منزوی نیست و احتمالا تمایل به گوش کردن به صحبت‌های مشاورانش دارد. گویی از حلقه درونی‌اش فاصله گرفته و سعی دارد با نزدیک‌ترین مشاورانش تبادل نظر کند.

به عنوان فرمانده کل، مسئولیت نهایی تهاجم برعهده اوست، اما او همیشه به همراهان وفادار خود متکی بوده است، که بسیاری از آن‌ها نیز کار خود را همانند او در سرویس‌های امنیتی روسیه آغاز کردند. با این حال، سوال این است که در این لحظات سرنوشت‌ساز، پوتین به چه کسانی گوش می‌دهد؟

1.سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه

سرگئی شویگو قطعا یکی از معتمدان دیرینه پوتین است که دستورات او را برای گسیل کردن ارتش روسیه برای تهاج به اوکراین طوطی وار اجرا کرده است.

پوشش زنده خبری حمله روسیه به اوکراین

این سیاستمدار سال‌های سال است که با پوتین رفاقت دارد و در اغلب سفرهای تفریحی همراه با رئیس جمهور به سیبری رفته و با او به شکار و ماهیگیری پرداخته است. شویگو حتی در گذشته به عنوان جانشین بالقوه او در نظر گرفته می شد.

اما به این عکس خارق‌العاده او در انتهای این میز نگاه کنید. در حالی که به طرز ناخوشایندی در کنار رئیس نیروهای مسلح نشسته است، باز هم به دقت به حرف‌های پوتین گوش می‌دهد. مطمئنا این سوال در ذهن شما خطور می کند که چگونه صدای رئیس جمهور از آن فاصله به گوش می رسد! ما هم نمی‌دانیم.

این تصویر سه روز پس از یک کارزار نظامی با مقاومت غیرمنتظره اوکراین و روحیه پایین نظامی گرفته شده است.

ورا میرونوا، متخصص درگیری‌های مسلحانه، می‌گوید: «قرار بود شویگو به کیف برود؛ او وزیر دفاع است و قرار بود در آن پیروز شود».

او همچنین مسئول آژانس اطلاعات نظامی GRU بود، و مسئولیت دو عملیات تروریستی ویژه از جمله حمله مرگبار 2018 در سالزبری در بریتانیا و حمله مرگبار به الکسی ناوالنی رهبر مخالفان پوتین در سیبری 2020 را برعهده داشته است.

تصویر در نمای نزدیک کمی بدتر به نظر می رسد. خانم میرونوا می گوید: «به نظر می رسد که این ضیافت شبیه به یک مراسم تدفین باشد».

شاید این تصویر ناخوشایند به نظر برسد، اما آندری سولداتوف، کارشناس امنیتی و نویسنده روس، معتقد است که وزیر دفاع همچنان تاثیرگذارترین صدایی است که رئیس جمهور می شنود.

شویگو نه تنها مسئول ارتش است، بلکه تا حدی مسئول ایدئولوژی نظامیان و مردم کشور است. در روسیه ایدئولوژی بیشتر در مورد تاریخ است و او کنترل روایت این تاریخ را در دست دارد.

2.والری گراسیموف، قائم ‌مقام اول وزیر دفاع

به عنوان رئیس ستاد، وظیفه او این بود که به اوکراین حمله کند و فرایند تصرف کی‌یف را در سریع‌ترین زمان انجام دهد. اما بر اساس این معیار، او در این امر کاملا ناتوان بوده است.

او از زمانی که در جنگ چچن (1999) فرماندهی ارتش را برعهده داشت، نقش مهمی در کمپین‌های نظامی ولادیمیر پوتین ایفا کرده است، به طوری که حتی در خط مقدم برنامه‌ریزی نظامی برای اوکراین نیز حضور و بر تمرین‌های نظامی در بلاروس در ماه گذشته نظارت داشت.

ژنرال گراسیموف که توسط متخصص روس مارک گالئوتی به عنوان یک "کبودی بی خندان و سنگلاخ" توصیف شد، همچنین نقش کلیدی در کارزار نظامی برای ضمیمه کردن کریمه داشت.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که او اکنون به دلیل همسو نبودن با پوتین برای حمله به اوکراین و گزارش هایی مبنی بر روحیه ضعیف در میان سربازان کنار گذاشته شده است.

اما آندری سولداتوف معتقد است که این امر از برخی جهات آرزویی است: "پوتین نمی تواند هر جاده و هر گردان را کنترل کند و این نقش اوست." و در حالی که وزیر دفاع ممکن است عاشق یونیفرم های خود باشد، او هیچ آموزش نظامی ندارد و باید به افراد حرفه ای تکیه کند. بنابراین، پوتین نمی‌تواند چنین مهره کلیدی و باتجربه‌ای را به این راحتی ها کنار بگذارد.

3.نیکولای پاتروشف، دبیر شورای امنیت روسیه

بن نوبل، دانشیار سیاست روسیه در دانشگاه کالج لندن، می‌گوید: «پاتروشف بشدت تندرو بوده و دیدگاه‌های هاوکیشی دارد، زیرا فکر می‌کند غرب سال‌ها برای تصرف روسیه تلاش کرده است».

او یکی از سه وفادار به پوتین است که از دهه 1970 در سن پترزبورگ، زمانی که دومین شهر روسیه هنوز به نام لنینگراد شناخته می شد، با او خدمت کرده است.

دو تن دیگر از نیروها عبارتند از الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیتی و سرگئی ناریشکین، رئیس اطلاعات خارجی. همه حلقه‌های داخلی رئیس‌جمهور به عنوان سیلویکی یا مجری شناخته می‌شوند، اما این سه نفر هنوز به عنوان نزدیک‌ترین افراد به پوتین محسوب می شوند.

افرادی کمی به اندازه نیکولای پاتروشف بر رئیس جمهور نفوذ دارند. او نه تنها در دوران کمونیستی در KGB قدیمی با او کار کرد، بلکه از سال 1999 تا 2008 به عنوان رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه FSB، جایگزین او شد.

در جریان یک جلسه عجیب در شورای امنیت روسیه، سه روز قبل از تهاجم، آقای پاتروشف نظر خود را مبنی بر اینکه "هدف ملموس" ایالات متحده تجزیه روسیه است، مطرح کرد.

پوشش زنده خبری حمله روسیه به اوکراین

این جلسه یک قطعه تئاتر خارق‌العاده بود که نشان می‌داد پوتین به عنوان قاضی دادگاه در پشت میز نشسته، در حالی که تیم امنیتی او یکی پس از دیگری به سمت تریبون می‌رفتند و نظر خود را درباره به رسمیت شناختن استقلال شورشیان مورد حمایت روسیه در اوکراین بیان می‌کردند.

نیکولای پاتروشف آزمون را با موفقیت پشت سر گذاشت. بن نوبل می‌گوید: «او کسی است که با صدایی بلند تمایل خود را برای فرمان حمله نشان داد، و همین کافی بود تا پوتین بلاخره دستور جنگ را صادر کند».

4.الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB)

ناظران کرملین می‌گویند که رئیس‌جمهور بیش از هر منبع دیگری به اطلاعاتی که از سرویس‌های امنیتی دریافت می‌کند اعتماد دارد و الکساندر بورتنیکوف بخشی از حلقه داخلی پوتین است.

یکی دیگر از کارمندان قدیمی KGB لنینگراد و جانشین ریاست سرویس امنیت فدرال روسیه، الکساندر بورتنیکوف نام دارد.

هر دوی این افراد به عنوان نزدیک‌ترین حلقه های داخلی رئیس جمهور شناخته می شوند، اما همانطور که بن نوبل اشاره می کند: "اینطور نیست که بتوانیم با اطمینان کامل بگوییم چه کسی به دنبال این است و چه کسی تصمیم می گیرد."

FSB نفوذ قابل توجهی بر سایر خدمات مجری قانون دارد و حتی نیروهای ویژه خود را دارد.

آندری سولداتوف معتقد است که او فرد مهمی برای حکومت است، اما او به اندازه کافی کاریزمای این را ندارد تا رهبر روسیه را به چالش بکشد یا مانند دیگران به او توصیه هایی کند.

5.سرگئی ناریشکین، رئیس سرویس اطلاعات خارجی روسیه (SVR)

سرگئی ناریشکین بیشتر دوران حرفه‌ای خود را در کنار رئیس‌جمهور گذرانده است.

زمانی که از رئیس اطلاعات پرسیدند که وضعیت را ارزیابی کند، رئیس اطلاعات دچار آشفتگی و لکنت زبان شد، اما رئیس جمهور به او گفت: "این چیزی نیست که ما درباره آن بحث می کنیم."

این جلسه ضبط شده به گونه‌ای تدوین شده بود تا کرملین به وضوح ناراحتی خود را در مقابل تماشاگران تلویزیونی از اقدامات اوکراین نشان دهد.

بن نوبل به بی‌بی‌سی گفت: "این نشست کاملا برای من شکه‌کننده بود. او فوق‌العاده خونسرد در پشت میز خود نشسته، و نظرات مشاوران خود را مورد تمسخر قرار می دهد، بنابراین مردم می‌پرسند اینجا چه خبر است." حتی مارک گالئوتی نیز تحت تأثیر جو مسموم این مراسم قرار گرفت.

اما آندری سولداتوف تحلیلگر امنیتی و متخصص سرویس‌های امنیتی روسیه فکر می‌کند که از چنین لحظاتی کاملا لذت می‌برد: "پوتین عاشق بازی با حلقه داخلی خود به ویژه سرگئی ناریشکین است و همیشه او را [ناریشکین] بامزه خطاب می کند."

سرگئی ناریشکین مدتهاست که در سن پترزبورگ در دهه 1990 زیر سایه پوتین قرار داشت، سپس در سال 2004 در دفتر او پست گرفت و در نهایت رئیس مجلس شد. اما او همچنین ریاست انجمن تاریخی روسیه را برعهده دارد و از نظر سولداتوف، در فراهم کردن زمینه های ایدئولوژیک رئیس جمهور برای اقدامات خود نقش بسیار مهمی ایفا می کند.

او سال گذشته مصاحبه‌ای با استیو روزنبرگ خبرنگار بی بی سی در مسکو انجام داد و در آن اتهاماتی مبنی بر مسموم کردن مخالفان و حملات سایبری روسیه یا دخالت در انتخابات کشورهای دیگر را رد کرد.

6.سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه

او به مدت 18 سال ارشدترین دیپلمات روسیه بوده و حتی اگر نقش مهمی در تصمیم گیری‌ها نداشته باشد باز هم پرونده‌های مهمی نظیر برجام (توافق هسته‌ای ایران با 5+1) را به او می سپارند.

سرگئی لاوروف 71 ساله، یکی از چهره‌های ثابت شده در حکومت است که نشان می دهد ولادیمیر پوتین چقدر به چهره‌های گذشته خود متکی است.

او یک اپراتور زیرک است: ماه گذشته او تلاش کرد لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا را به دلیل دانش وی از جغرافیای روسیه به تمسخر بگیرد و سال قبل تلاش کرد تا جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را تحقیر کند.

اما او مدت‌هاست که در امور اوکراین کنار گذاشته شده است و علیرغم سابقه خشن و خصمانه‌اش، از مذاکرات دیپلماتیک بیشتر درباره اوکراین حمایت کرده است؛ امری که رئیس‌جمهور روسیه را بر آن داشت  تا نظرات او را در خصوص بحران اوکراین نادیده بگیرد.

با این حال بعید است که او به طور کامل از امور اوکراین کنار گذاشته شده باشد. چراکه همین چند روز پیش در صحن علنی شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در یک سخنرانی ویدئویی ظاهر شد و سعی می کرد از تهاجم روسیه از طریق دفاع کند. در این جلسه بیش از 140 نماینده سالن را به نشانه اعتراض ترک کردند.

7.والنتینا ماتوینکو، متصدی شورای مجلس فدرال فدراسیون روسیه

او که یک چهره نادر زن در حلقه داخلی پوتین به شمار می رود، نظارت بر رای مجلس علیا به استقرار نیروهای روسیه در خارج از کشور را برعهده داشت و راه را برای تهاجم هموار کرد.

والنتینا ماتوینکو یکی دیگر از وفاداران افراد به پوتین است که در سال 2014 نیز به الحاق کریمه کمک کرد.

اما او به عنوان تصمیم گیرنده اصلی در نظر گرفته نمی شود. با این حال، تعداد کمی از مردم می توانند با اطمینان کامل بگویند که چه کسی تصمیمات بزرگ را می گیرد.

درست مانند هر عضو دیگری از شورای امنیت روسیه، نقش او این بود که تصوری از یک بحث جمعی ایجاد کند، در حالی که به احتمال زیاد رهبر روسیه قبلاً تصمیم خود را گرفته بود.

8.ویکتور زولوتف، رئیس گارد ملی روسیه

او که محافظ سابق رئیس جمهور بود، اکنون ریاست گارد ملی روسیه، روسگواردیا را بر عهده دارد. گارد ملی روسیه شش سال پیش توسط پوتین به عنوان نوعی ارتش شخصی به سبک گارد پراتورین شبیه امپراتوری روم تشکیل شد.

با توجه به این که ویکتور زولوتوف از محافظان قدیمی و وفادار پوتین به شمار می رود، رئیس جمهور با تشکیل گارد امنیتی شخصی خود برای مقابله با مخالفان خود، از اور برای بر عهده گرفتن مسئولیت این مهم دعوت به عمل آورد.

ورا میرونوا معتقد است که طرح اولیه روسیه تکمیل تهاجم در عرض چند روز بود و زمانی که ارتش شکست خورد، گارد ملی روسیه رهبری را بر عهده گرفت.

مشکل این است که رهبر گارد ملی آموزش نظامی ندیده است و از آنجایی که نیروی او تانک ندارد، در مقابل حملات زمینی نیز آسیب پذیر بوده است.

پوشش زنده خبری حمله روسیه به اوکراین

پوتین به چه کسی دیگری گوش می دهد؟

میخائیل میشوستین، نخست وزیر روسیه، وظیفه نجات اقتصاد را بر عهده دارد اما در مورد جنگ حرف چندانی نمی زند.

به گفته یوگنی مینچنکو، تحلیلگر سیاسی، سرگئی سوبیانین، شهردار مسکو و ایگور سچین، رئیس غول نفتی دولتی روسنفت، نیز به رئیس جمهور نزدیک هستند.

برادران میلیاردر بوریس و آرکادی روتنبرگ که از دوستان دوران کودکی رئیس جمهور به حساب می آیند نیز مدت‌هاست که به عنوان افراد نزدیک به پوتین شناخته می شوند. در سال 2020، مجله فوربس آن‌ها را به عنوان ثروتمندترین خانواده روسیه معرفی کرد.